Ba chiến sĩ hạ lính dù nhiều nhất trong trận Ấp Bắc.

Ngày 04/11/2022, Ban Tuyên giáo Trung ương ban hành Hướng dẫn số 76-HD/BTGTW về tuyên truyền kỷ niệm 60 năm Ngày Chiến thắng Ấp Bắc (02/01/1963 - 02/01/2023). Trước đó, ngày 31/10/2022, tỉnh Tiền Giang đã ban hành Kế hoạch số 68-KH/TU về việc tuyên truyền kỷ niệm 60 năm Ngày Chiến thắng Ấp Bắc nhằm tuyên truyền sâu rộng trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về tầm vóc, ý nghĩa lịch sử của Chiến thắng Ấp Bắc trong sự nghiệp cách mạng giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; qua đó, cổ vũ toàn Đảng, toàn dân và toàn quân phát huy lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, ý chí kiên cường, sáng tạo, tự lực tự cường, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thách thức, thi đua thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước.

Chiến thắng Ấp Bắc là chiến thắng của sức mạnh tổng hợp chính trị, quân sự, binh vận được kết hợp một cách tài tình. Địa bàn Ấp Bắc gồm hai ấp nhỏ là Tân Bình và Tân Thới, thuộc xã Tân Phú, huyện Cai Lậy, tỉnh Mỹ Tho (nay là tỉnh Tiền Giang), cách thành phố Mỹ Tho khoảng 16km; được bao bọc bởi những cánh đồng lúa, sình lầy và nhiều kênh rạch. Tân Phú là một trong những xã có truyền thống cách mạng rất sớm, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Tân Phú đã nổi dậy hưởng ứng mạnh mẽ cuộc đấu tranh chống chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”, “Kế hoạch Staley - Taylor” của địch hòng bình định miền Nam trong vòng 18 tháng. Để thực hiện kế hoạch này, Mỹ - ngụy đã tung ra chiến trường hàng loạt những chiến thuật “bủa lưới phóng lao”, “trực thăng vận”, “thiết xa vận”... Nhận được tin địch sẽ tổ chức cuộc càn quét vùng giải phóng thuộc 2 huyện Cai Lậy và Châu Thành, Khu ủy Khu 8 đã điều động lực lượng khẩn trương chuẩn bị mọi mặt sẵn sàng đánh thắng cuộc càn quét của địch vào Ấp Bắc; tổ chức củng cố, cải tạo hệ thống công sự, trận địa sẵn có, dự kiến các phương án đánh máy bay, xe bọc thép; chuẩn bị nơi trú ẩn cho người già, phụ nữ, trẻ em trong ấp. Đến 20 giờ ngày 01/01/1963, mọi công tác chuẩn bị đã hoàn thành.

Sáng 02/01/1963, 2.000 quân của Mỹ - ngụy có đủ các binh chủng thủy, lục, không quân, cùng hàng chục khẩu pháo, máy bay, tàu chiến, xe lội nước... ồ ạt tấn công vào Ấp Bắc, xã Tân Phú - nơi mà dân số còn lại khoảng 1.000 người, ở một địa bàn mà chúng đã nghiên cứu rất kỹ, rất thuận lợi cho các loại hỏa lực phát huy thế mạnh. Trong khi đó, ở Ấp Bắc, ta chỉ có 2 đại đội bộ binh: Đại đội 1 của Tiểu đoàn 514, Đại đội 2 của Tiểu đoàn 261, 1 khẩu đội cối 60 ly, 2 tiểu đội đặc công tỉnh, 1 trung đội bộ đội huyện Châu Thành và lực lượng du kích xã Tân Phú. Thế nhưng, cuối cùng sau một ngày chiến đấu kiên cường, căng thẳng, quyết liệt với lực lượng ít hơn địch mười lần, vũ khí thua kém địch gấp trăm lần, quân ta đã đánh bại 5 đợt tiến công của Mỹ - ngụy, giành được thắng lợi vang dội trận Ấp Bắc. Trong trận chiến đấu ác liệt này, quân và dân Ấp Bắc đã mưu trí, anh dũng, tiêu diệt và làm bị thương 450 tên địch (trong đó có 11 cố vấn và nhân viên kỹ thuật Mỹ), bắn rơi 5 máy bay trực thăng, bắn hư hỏng nhiều chiếc khác; phá hủy 3 xe bọc thép M113, đánh chìm 01 tàu chiến trên sông. Bộ đội và du kích chỉ sử dụng khoảng 5.000 viên đạn các loại.

 “Chiến thắng Ấp Bắc là một chiến công đặc biệt quan trọng, không chỉ vì đó là một thắng lợi lớn về quân sự, mà điều quan trọng hơn nữa là chiến công đó mở ra một cục diện mới, tạo ra một điển hình mới, nâng niềm tin cho bộ đội và đồng bào miền Nam tiến lên giành thắng lợi từng bước, đi đến thắng lợi cuối cùng trong Chiến dịch Hồ Chí Minh”. - Lời phát biểu của Thủ tướng Phạm Văn Đồng tại cuộc Họp mặt với cán bộ tỉnh Tiền Giang ngày 25/01/1985.

Chiến thắng Ấp Bắc gây tiếng vang lớn, giáng một đòn mạnh mẽ vào chiến thuật “trực thăng vận”, “thiết xa vận” của Mỹ - ngụy, góp phần làm phá sản chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”; cổ vũ mạnh mẽ phong trào đấu tranh cách mạng miền Nam, mở ra phong trào “Thi đua Ấp Bắc, giết giặc lập công”. 60 năm qua, Chiến thắng Ấp Bắc mãi mãi một điển hình sống động về bài học quý giá: Lấy ít thắng nhiều, lấy chiến tranh chính nghĩa thắng chiến tranh phi nghĩa và khẳng định đường lối chiến tranh nhân dân đúng đắn của Đảng ta. Chiến thắng góp phần củng cố niềm tin vững chắc vào sự nghiệp cách mạng, vào đường lối kháng chiến của Đảng; cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta quyết tâm tiến lên để giành thắng lợi.

​

Tượng đài “Tiểu đội gang thép” tại Khu di tích lịch sử Chiến thắng Ấp Bắc. (Ảnh sưu tầm)

Trong không khí vui mừng, phấn khởi, tự hào, để chuẩn bị cho Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Chiến thắng Ấp Bắc, tỉnh Tiền Giang đã ban hành Kế hoạch cụ thể và tiến hành chuẩn bị các nội dung để triển khai thực hiện Lễ kỷ niệm. Kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Ấp Bắc là dịp để ôn lại truyền thống lịch sử cách mạng của dân tộc, đặc biệt là những chiến thắng vẻ vang; về ý chí quyết chiến, quyết thắng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trước mọi kẻ thù xâm lược, qua đó, tiếp thêm sức mạnh, bồi đắp niềm tin và lòng tự hào về Đảng quang vinh, Bác Hồ vĩ đại; tự hào về truyền thống đấu tranh bất khuất, kiên cường, ý chí quật khởi của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Tiền Giang, niềm tự hào về quê hương Tiền Giang anh hùng; quyết tâm đoàn kết, nêu cao tinh thần “Chiến thắng Ấp Bắc”, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng và phát triển đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Những năm tới, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục có nhiều thay đổi nhanh, phức tạp; hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song đứng trước nhiều trở ngại, khó khăn, thách thức. Đất nước hiện nay dù đạt được những thành tựu rất quan trọng, đáng tự hào nhưng vẫn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Tình hình trên đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân và toàn quân phải phát huy truyền thống đoàn kết, thống nhất; tiếp tục nghiên cứu, vận dụng sáng tạo, hiệu quả những bài học, kinh nghiệm quý báu của Chiến thắng Ấp Bắc vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, biển, đảo, vùng trời; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước./.

Mỹ Duyên tổng hợp