I. Khái quát

- Cộng hòa Mô-dăm-bích (República de Moçambique)

- Thủ đô: Ma-pu-tô (Maputo)

- Vị trí địa lý: CH Mô-dăm-bích phía Bắc giáp Tan-da-ni-a;Nam giáp Xoa-di-len và Nam Phi; Tây giáp Ma-la-uy, Dăm-bi-a và Dim-ba-buê; Đônggiáp Ấn độ Dương.

-  Diện tích: 799.380 km2

- Dân số: 24,7 triệu người (2014)

- Tôn giáo: đạo Thiên Chúa (28,4%), đạo Tin lành (27,7%), đạoHồi (17,9%)...

- Ngôn ngữ: tiếng Bồ Đào Nha

- Đơn vị tiền tệ: Metical

- Quốc khánh: 25/06/1975

- Tổng thống: Phi-líp Gia-xin-tu Ni-út-xi (Filipe JacintoNyusi) (từ 15/1/2015)

- Thủ tướng: Các-lốt A-gốt-xti-nhô đô Rô-da-ri-ô (CarlosAgostinho do Rosario) (từ 1/2015).

- Chủ tịch Quốc hội: Vê-rô-ni-ca Ma-ca-mô (Veronica Macamo)(1/2010, tái bổ nhiệm 1/2015)

- Bộ trưởng Ngoại giao: Ôn-đê-mi-rô Ba-loi / Oldemiro Baloi(từ 2008)

 II. Lịch sử:

        Từ thế kỷ 15, Mô-dăm-bích là thuộc địa của Bồ Đào Nha.

        Ngày 25/6/1962, Mặt trận Giải phóng Mô-dăm-bích (FRELIMO)ra đời. Tháng 2/1977 tại Đại hội III của Mặt trận Giải phóng  FRELIMOtuyên bố chuyển thành Đảng FRELIMO lấy chủ nghĩa Mác Lê-nin làm nền tảng tưtưởng. Đảng FRELIMO đã lãnh đạo cuộc đấu tranh vũ trang của nhân dânMô-dăm-bích chống thực dân Bồ, góp phần lật đổ chính quyền độc tài Bồ Đào Nha(25/4/1974). Chính quyền mới Bồ Đào Nha ký hiệp định Lusaka (7/9/74) công nhậnquyền độc lập của Mô-dăm-bích. Ngày 25/6/1975, Chủ tịch FRELIMO, Samora Macheltuyên bố thành lập nước CHND Mô-dăm-bích (nay là CH Mô-dăm-bích). Liên xô cũ,các nước XHCN đã tích cực giúp Mô-dăm-bích về quân sự, chính trị và phần nào vềkinh tế. Mỹ, phương Tây, Nam Phi giúp đỡ, huấn luyện lực lượng đối địch RENAMOthành công cụ chống Chủ nghĩa Cộng sản ở Mô-dăm-bích, tiến hành cuộc chiếntranh phá hoại, ngăn chặn sự ủng hộ đối với ANC.

        Qua trung gian của Italy, Chính phủ Mô-dăm-bích đã đàm phántrực tiếp với Đảng phong trào kháng chiến Mô-dăm-bích (RENAMO) nhằm tìm ra giảipháp chính trị cho cuộc nội chiến kéo dài 16 năm. Ngày 4/10/1992, với sự chứngkiến của LHQ, Mỹ, Pháp, Bồ Đào Nha, Tổng thống Mô-dăm-bích Joaquim AlbertoChissano và lãnh tụ RENAMO, Alfonso De Lakama đã ký Hiệp định hoà bình vềMô-dăm-bích quy định ngừng bắn, tổ chức tổng tuyển cử đa đảng vào tháng10/1994.

        Tháng 10/1994  cuộc tổng tuyển cử đa đảng đầutiên ở Mô-dăm-bích đã bầu trực tiếp Tổng thống và 250 đại biểu Quốc hội. ÔngJoaquim Alberto Chissano, Chủ tịch Đảng FRELIMO đắc cử Tổng thống, Đảng FRELIMOgiành được 129/250 ghế đại biểu Quốc hội. Ngày 9/12/1994, Tổng thống JoaquimAlberto Chissano  tuyên thệ nhậm chức và thành lập Chính phủ đoànkết, hòa hợp dân tộc. Kể từ cuộc tổng tuyển cử đa đảng đầu tiên, các ứng cửviên của Đảng FRELIMO luôn dành được thắng lợi, chứng tỏ lòng tin mạnh mẽ củanhân dân Mô-

3.1. Đối nội:  

- Thế chế chính trị: đa Đảng

- Đảng cầm quyền: Đảng FRELIMO

- Các chính đảng đối lập: 

         + Đảng Phong trào kháng chiến Mô-dăm-bích (RENAMO)

         + Đảng Phong trào dân chủ Mô-dăm-bích (MDM)

3.2. Đối ngoại: 

- Mô-dăm-bích tích cực tham gia giải quyết xung đột, tăng cường hợp tác đấu tranh bảo vệ lợi ích chính đáng của các nước châu Phi và các nước đang phát triển. Mô-dăm-bích là thành viên tích cực của Liên minh châu Phi (AU), KLK, Cộng đồng các nước nói tiếng Bồ Đào Nha (PALOP), Khối liên hiệp Anh (Commonwealth), Cộng đồng Phát triển miền Nam châu Phi ( SADC). 

- Gần đây, Mô-dăm-bích đang thực hiện chính sách hướng Đông: tăng cường hợp tác với các nước châu Á như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Ấn Độ.

- Cơ cấu kinh tế của Mô-dăm-bích: nông nghiệp 28,7%, công nghiệp 26,9%, dịch vụ 44,7%. Nông sản chính là bông, đào lộn hột, ngũ cốc, xidan, cùi dừa, chè, sắn, mía, lạc... Nền kinh tế nước này còn dựa vào xuất khẩu điện Mô-dăm-bích có đập thuỷ điện nổi tiếng Cahora Basa), nhôm, hải sản, cung cấp dịch vụ cảng, đường  giao thông quá cảnh cho các nước láng giềng. Hàng năm, Mô-dăm-bích phải nhập khẩu trên 30 vạn tấn gạo. Mô-dăm-bích đạt nhiều thành công trong quá trình cải cách kinh tế, sử dụng hiệu quả nguồn tài trợ của quốc tế, duy trì tăng trưởng liên tục từ 7% đến 8%/năm, xoá đói giảm nghèo.

- Thời gian qua, Chính phủ Mô-dăm-bích tập trung xóa đói giảm nghèo, đảm bảo an ninh lương thực, tích cực kêu gọi đầu tư nước ngoài, phát huy nội lực xây dựng đất nước. Nhờ đó, Mô-dăm-bích đã đạt nhiều thành công trong cải cách kinh tế.

- Trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động, trong 3 năm qua, Mô-dăm-bích vẫn giữ được nhịp độ tăng trưởng trung bình khoảng 6,8%/năm.

- Một số thống kê (CIA.gov, 2014, tính theo sức mua):

+  GDP: 29,76 tỷ USD

+ GDP bình quân đầu người: 1.100 USD

+ Tăng trưởng GDP : 8,3%

                                                          (nguồn Bộ Ngoại giao)