VỤ TỔNG HỢP KINH TẾ

-----------

BẢN TIN NGOẠI GIAO KINH TẾ
(Thứ Ba, ngày 22/9/2020)

***

Tin vắn

• ADB dự báo các nền kinh tế đang phát triển ở châu Á tăng trưởng âm trong 2020.
• OECD dự báo tăng trưởng toàn cầu sẽ âm 4,5% năm 2020 và dương 5% năm 2021.
• Trung Quốc vượt Mỹ, trở thành đối tác thương mại lớn nhất của EU trong 7 tháng đầu năm 2020.
• EU dự kiến phát hành 225 tỉ Euro trái phiếu xanh từ nay đến cuối năm.
• Kinh tế được dự báo sụt giảm tăng trưởng 5,2% trong năm nay.
• Tăng trưởng kinh tế Hàn Quốc dự báo -1% năm 2020, cao hơn so với dự báo gần nhất tháng 8 là -0,8%.
• Malaysia và Nhật Bản ký thoả thuận hoán đổi tiền tệ.
• Thái Lan dự kiến hoàn thành nghiên cứu về đàm phán FTA Thái Lan - EU chậm nhất trong tháng 10/2020.
• Trong 8 tháng đầu năm 2020, kim ngạch thương mại Việt - Trung tăng 13,4%.

Bài phân tích/Tin chuyên sâu
            Ngân hàng Trung ương Trung Quốc khẳng định vai trò trung tâm đối với đồng Nhân dân tệ điện tử

A. KINH TẾ THẾ GIỚI

• Ngày 15/9/2020, Ngân hàng phát triển châu Á (ABD) đã công bố bản cập nhật Báo cáo triển vọng phát triển châu Á (ADO) năm 2020. Theo đó, ADB dự báo các nền kinh tế đang phát triển khu vực châu Á sẽ tăng trưởng âm (-) 0,7% trong năm nay, lần đầu tiên sau 60 năm; khoảng 3/4 nền kinh tế trong khu vực dự kiến ​​sẽ tăng trưởng âm trong năm 2020. Báo cáo nhận định đại dịch Covid-19 kéo dài, căng thẳng địa chính leo thang của xung đột thương mại và công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc là những yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến triển vọng tăng trưởng của khu vực trong năm nay và năm 2021. Để giảm thiểu tác động, chính phủ các nước trong khu vực đã triển khai nhiều chính sách ứng phó trên phạm vi rộng, bao gồm các gói hỗ trợ chính sách lên tới 3,6 nghìn tỷ USD, tương đương khoảng 15% GDP khu vực. Khu vực Đông Nam Á dự báo sẽ suy giảm 3,8% trong năm 2020, trước khi tăng trưởng 5,5% trong năm 2021. Lạm phát của các nước đang phát triển trong khu vực được dự báo giảm xuống 2,9% trong năm nay từ mức 3,2% dự báo hồi tháng 4, do giá dầu tiếp tục thấp và sức cầu yếu. Lạm phát cho năm 2021 dự kiến ​​sẽ giảm xuống 2,3% (ADB,15/9)
• Trong báo cáo mới nhất công bố ngày 16/9, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) nhận định suy thoái toàn cầu trong năm nay sẽ không sâu như dự kiến nhờ các quốc gia nỗ lực chống lại cuộc suy thoái kinh tế do đại dịch Covid-19 gây ra. Tuy nhiên, sự phục hồi trong năm 2021 vẫn sẽ thấp hơn so với dự báo. OECD dự báo, GDP toàn cầu sẽ giảm 4,5% trong năm nay và quay trở lại tăng trưởng khoảng 5% vào năm 2021. Trong bản dự báo trước đó hồi tháng 6, tổ chức này đã ước tính GDP toàn cầu sẽ giảm 6% vào năm 2020 và phục hồi tăng trưởng 5,2% vào năm tới. Tuy nhiên OECD cũng nhấn mạnh triển vọng đưa ra cũng không dễ đạt được và phụ thuộc rất lớn một loạt yếu tố: mức độ nghiêm trọng của đợt bùng phát dịch Covid mới, các biện pháp hạn chế nào sẽ được áp dụng, việc triển khai vaccine, chính sách tài khóa, tiền tệ đối của các nước…Dự báo cho thấy, Trung Quốc là nền kinh tế G20 duy nhất có GDP dự kiến tăng trưởng dương (ở mức 1,8%) vào năm 2020, trong khi tăng trưởng của Mỹ dù cải thiện nhưng vẫn ở mức giảm 3,8%, khu vực đồng tiền chung châu Âu cũng cải thiện, ở mức giảm 7,9%. Các nền kinh tế mới nổi, Ấn Độ và Mexico đều được dự báo giảm ở mức 10,2%, Nam Phi giảm 11,5% (OECD,16/9).
• Ngày 17-9, trong khuôn khổ hội nghị diễn ra tại Madrid,Tây Ban Nha, nhà kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới (WB), bà Carmen Reinhart nhận định kinh tế toàn cầu có thể hồi phục với tốc độ nhanh chóng khi tất cả các biện pháp hạn chế được áp đặt để phòng dịch được gỡ bỏ hoàn toàn, tuy nhiên, sự phục hồi hoàn toàn sẽ phải mất 5 năm. Theo bà, nhiều nước sẽ phải gánh chịu tình trạng suy thoái do dịch Covid-19 dài hơn so với các nước khác và thực tế này sẽ làm trầm trọng hơn các vấn đề bất bình đẳng khi những nước nghèo nhất lại trở thành nạn nhân chịu nhiều tổn thương nhất từ khủng hoảng Covid-19 (Reuters,17/9).

1. Mỹ

• Trong bài phát biểu được chuẩn bị sẵn trước thềm phiên điều trần tại Quốc hội Mỹ, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell cho biết nền kinh tế nước này sẽ chỉ phục hồi sau cuộc khủng hoảng dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 khi người dân cảm thấy đủ an toàn để nối lại các hoạt động bình thường của họ. Ngày 21/9, Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Larry Kudlow cho biết nước Mỹ đang có một sự "phục hồi tự thân mạnh mẽ" và có thể không cần thêm các biện pháp kích thích. Ông Kudlow cho hay ông không nghĩ rằng việc phục hồi sẽ phụ thuộc vào gói hỗ trợ mới đó (Washington Post, 21/9).
• Theo phân tích của Dự án Đầu tư Mỹ-Trung, tổng khoản đầu tư trực tiếp và đầu tư mạo hiểm giữa hai quốc gia này ở mức 10,9 tỷ USD trong nửa đầu năm 2020, thấp nhất kể từ 6 tháng cuối năm 2011, trong đó khoản đầu tư trực tiếp của Trung Quốc vào Mỹ ở mức 4,7 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm, tăng từ mức 3.4 tỷ USD của cùng kỳ năm trước. Đà tăng đến từ khoản đầu tư 3.4 tỷ USD của Tencent Holdings tại Universal Music Group. Tổng giá trị giao dịch vẫn còn thấp khi Mỹ áp các biện pháp kiểm soát chặt chẽ đối với hoạt động đầu tư của Trung Quốc, nhất là trong lĩnh vực công nghệ. (Bloomberg, 17/9).
• Sau cuộc họp chính sách ngày 17/9, các quan chức Fed phát tín hiệu không nâng lãi suất cho đến năm 2023, đồng thời cam kết hỗ trợ thêm cho một nền kinh tế đang đối mặt với sự hồi phục không đồng đều từ đại dịch Covid-19. Fed cho biết sẽ duy trì lãi suất gần 0% "cho đến khi các điều kiện của thị trường lao động chạm tới mức toàn dụng nhân công (maximum employment), đồng thời lạm phát tăng lên mức 2% và có thể vượt ngưỡng 2% ở mức vừa phải trong một khoảng thời gian (some time)". Ngoài ra, các quan chức cũng điều chỉnh dự báo GDP Mỹ giảm 3.7% trong năm 2020 (giảm yếu hơn so với ước tính 6.5% của tháng 6/2020), sau đó tăng trưởng 4% trong năm 2021; Tỷ lệ thất nghiệp đạt 7.6% trong năm 2020 (thấp hơn ước tính 9.3% của tháng 6), 5.5% trong năm 2021; Lạm phát tính từ chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) đạt 1.2% trong năm 2020 (cao hơn ước tính 0.8% của hồi tháng 6/2020), 1.7% trong năm 2021; Lãi suất quỹ liên bang (Fed fund rate) dài hạn đạt 2.5%, không thay đổi so với tháng 6/2020 (WSJ, 17/9).

2. Trung Quốc

• Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat) mới đây cho biết trong giai đoạn từ tháng 1-7/2020, Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Liên minh châu Âu (EU), vị trí trước đây thuộc về Mỹ. Cụ thể, nhập khẩu của EU từ Trung Quốc trong giai đoạn từ tháng 1-7/2020 đã tăng 4,9% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi nhập của EU từ Mỹ trong cùng kỳ giảm 11,7%. Theo Eurostat, xuất khẩu của EU sang Trung Quốc giảm nhẹ 1,8% trong khi xuất khẩu của EU sang Mỹ giảm 9,9%. (Tân Hoa Xã, 17/9).
• Báo cáo chỉ số phát triển thương mại dịch vụ toàn cầu 2020 do Viện nghiên cứu Bộ Thương mại Trung Quốc công bố gần đây cho thấy, chỉ số phát triển thương mại dịch vụ của Trung Quốc đã duy trì vị trí thứ 20 trên thế giới trong ba năm liên tiếp kể từ năm năm 2017 đến năm 2019. Về quy mô, thương mại dịch vụ của Trung Quốc trong năm 2019 đạt 785 tỷ USD, xếp thứ hai trên thế giới. Về các chỉ số phát triển thương mại dịch vụ: chỉ số quy mô giảm nhẹ từ vị trí thứ 7 xuống vị trí thứ 8; chỉ số kết cấu tăng từ vị trí thứ 72 lên vị trí thứ 67; chỉ số vị thế giảm từ vị trí thứ 6 xuống vị trí thứ 8, chỉ số cơ sở công nghiệp tăng từ vị trí thứ 41 lên vị trí thứ 20; chỉ số môi trường tăng từ vị trí thứ 59 lên vị trí thứ 41 (ĐSQVN tại Trung Quốc, Nhật báo Kinh tế, 20/9).
• Ngày 21/9, Quốc Vụ viện Trung Quốc công bố kế hoạch xây dựng 3 khu thương mại tự do (FTZ) thí điểm mới ở Thủ đô Bắc Kinh, Tỉnh Hồ Nam và An Huy. Trong những năm gần đây Trung Quốc thiết lập các FTZ ở nhiều tỉnh trên toàn quốc trong nỗ lực thu hút đầu tư nước ngoài, kích thích thương mại và thúc đẩy phát triển khu vực. Trong danh sách cập nhật nhất đưa ra trong tháng 8/2020, Trung Quốc phê duyệt 6 FTZ, bao gồm một khu ở Quảng Tây có nhiệm vụ trở thành "Cửa ngõ của Trung Quốc kết nối Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21". Khu công nghiệp Khâm Châu Trung Quốc – Malaysia nằm trong khu thương mại tự do Khâm Châu, cùng với Nam Ninh, Sùng Tả (giáp biên giới với Việt Nam) hình thành lên khu thương mại tự do Quảng Tây. FTZ thí điểm ở Caofeidian thuộc thành phố Đường Sơn, tỉnh Hà Bắc, ưu tiên phát triển thương mại hàng hóa quốc tế và thu hút thêm đầu tư nước ngoài (SCMP, 21/9).
• Gần đây, truyền thông Nhật Bản đưa tin cho rằng, doanh nghiệp Nhật Bản đang xếp hàng rời khỏi Trung Quốc. Theo đó, tính đến cuối tháng 7, có 1.670 doanh nghiệp Nhật Bản tại Trung Quốc có đơn xin chuyển nhà máy về Nhật, với tổng số tiền xin hỗ trợ doanh nghiệp lên tới 1.760 tỷ Yên (khoảng 16,8 tỷ USD), gấp 8 lần tổng số tiền dự toán của Chính phủ Nhật Bản. Tuy nhiên, thông tin trên chưa phản ánh đúng thực trạng doanh nghiệp Nhật Bản ở Trung Quốc. Thực tế, đầu tư của Nhật sang Trung Quốc thời gian gần đây không giảm, ngược lại có xu hướng tăng. Kết quả điều tra của JETRO cho thấy, đầu tư của Nhật vào Trung Quốc năm 2019 đạt 14,37 tỷ USD, tăng khoảng 24% (tương đương 2,4 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2018. Tuy chịu ảnh hưởng của Covid-19, nhưng nửa đầu năm 2020, đầu tư của Nhật vào Trung Quốc vẫn đạt 6,45 tỷ USD. Thị trường tiêu dùng Trung Quốc có sức hấp dẫn ngày càng lớn đối với doanh nghiệp Nhật Bản. Kết quả thăm dò mới nhất do Trung tâm nghiên cứu Nhật Bản và Hãng tin kinh tế Nhật Bản tiến hành đối với 3.000 doanh nhân làm việc trong các doanh nghiệp niêm yết sàn chứng khoán Nhật cho thấy, gần 70% người tham gia trả lời cho rằng, thị trường Trung Quốc rất quan trọng. (Thời báo hoàn cầu 20/9)

3. Châu Âu

• EU dự kiến sẽ phát hành lượng trái phiếu xanh tương đương cả thế giới hồi năm ngoái nhằm đánh giá mức độ quan tâm của nhà đầu tư đối với xu thế dịch chuyển sang mô hình kinh tế sạch hơn. Khối lượng trái phiếu trị giá 225 tỉ Euro sẽ đưa Châu Âu từ gương mặt mới trở thành người chơi lớn nhất trong thị trường này những năm tới. Trong bối cảnh chưa có định nghĩa rõ ràng về trái phiếu xanh, tiêu chí của EU nhiều khả năng sẽ trở thành chuẩn mực cho các nước khác noi theo. Kế hoạch này được đánh giá là chiến thắng lớn cho ngành công nghiệp xanh, chỉ bốn năm sau khi trái phiếu chính phủ xanh đầu tiên được phát hành. Tuy nhiên, nỗ lực này sẽ là phép thử xem liệu loại trái phiếu này có hấp dẫn được các quỹ đầu tư chính thống ngoài Châu Âu, hay chỉ thu hút được sự quan tâm hạn chế của một số nhà đầu tư chuyên biệt (Strait Times 22/9).
• Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu cho biết kinh tế khu vực đang hồi phục nhưng quá trình này vẫn còn bất trắc, chưa đầy đủ và phụ thuộc vào khả năng kiểm soát dịch bệnh. ECB sẽ bơm 1,35 nghìn tỉ Euro tiền mới vào nền kinh tế dưới hình thức trái phiếu từ giờ đến cuối năm. Đây là gói kích thích tiền tệ quy mô lớn nhằm ngăn chặn dịch bệnh gây ra những xáo trộn trong thị trường tài chính, và duy trì lãi suất cho vay thấp đối với doanh nghiệp để hỗ trợ tăng trưởng (AP 22/9).
• Viện Nghiên cứu IFO vừa đưa ra dự báo Đức, nền kinh tế lớn nhất Châu Âu, sẽ sụt giảm tăng trưởng 5,2% trong năm nay, thấp hơn mức dự báo ban đầu là 6,7%, một dấu hiệu cho thấy thiệt hại do Covid-19 gây ra có thể nhỏ hơn những lo ngại trước đây. "Mức độ suy giảm trong quý II và tốc độ hồi phục vừa qua đều khả quan hơn những dự báo ban đầu," kinh tế trưởng của IFO cho biết. Đối với năm 2021, IFO đã giảm mức dự báo từ 6,4% xuống còn 5,1%. Con số này năm 2022 sẽ là 1,7%. Số lượng người thất nghiệp dự kiến tăng lên 2.7 triệu người so với 2,3 năm ngoái trước khi giảm xuống 2,6 triệu trong năm 2021 và 2,5 triệu trong năm 2022. Tuy nhiên IFO cũng cảnh báo tính chính xác của các dự báo này không cao do còn nhiều biến số khó lường như tình hình lây nhiễm của bệnh dịch, Brexit và các tranh chấp thương mại chưa được giải quyết (Reuters 22/9).

4. Nhật Bản và Hàn Quốc

• Nhật Bản: (i) Theo thông tin chính phủ ngày 18/9, chỉ số CPI cơ bản, gồm các sản phẩm dầu nhưng không bao gồm giá thực phẩm tươi sống, đã giảm 0,4% trong tháng 8/2020 so với một năm trước đó, đây là mức giảm nhanh nhất trong gần 4 năm qua. Tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga ngày 16/9 đã cam kết kiềm chế COVID-19 và duy trì các chính sách tăng trưởng "Abenomics" Thủ tướng tiền nhiệm, đồng thời thúc đẩy các cải cách như số hóa và cắt giảm quy định hành chính (Nikkei Asia Review, Reuters, 18/9); (ii) Xuất khẩu tháng 8 giảm 14,8% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn mức 16,1% được dự đoán bởi các nhà kinh tế trong cuộc thăm dò của Reuters. Theo đó, xuất khẩu đã giảm trong tháng thứ 21 liên tiếp, đánh dấu chuỗi giảm dài nhất sau chuỗi giảm 23 tháng kéo dài đến tháng 7/1987. Nguyên nhân sụt giảm trong tháng 8 do giảm lượng xuất khẩu các lô hàng ô tô và nhiên liệu khoáng sản (Reuters, 16/9). (iii) Ngày 17/9, một ngày sau khi Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga nhậm chức, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đã quyết định tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt, dễ dàng với các chương trình cho vay khẩn cấp nhằm hỗ trợ nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi Covid-19. Quyết định này được đưa ra sau khi kết thúc phiên họp kéo dài 2 ngày của Hội đồng Chính sách BoJ. Theo đó, BoJ đã quyết định duy trì lãi suất ngắn hạn ở mức âm 0,1% và lãi suất dài hạn ở mức khoảng 0%. (Mainichi, Nikkei Asia Review - 17/9).
• Hàn Quốc: (i) OECD cho biết nền kinh tế Hàn Quốc có khả năng suy giảm đến 1% trong năm 2020, cao hơn so với dự báo gần nhất trong tháng 8 là suy giảm 0,8%. Tuy nhiên, đây được coi là triển vọng khả quan nhất trong số 37 nước thành viên OECD (Nhật Bản giảm 5,8%; Đức giảm 5,4%; Hoa Kỳ giảm 3,8%) (Yonhap News, 16/9); (ii) Theo số liệu của Cơ quan Hải quan Hàn Quốc, xuất khẩu của nước này trong 20 ngày đầu tháng 9 đã tăng trưởng 3,6% với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 29,6 tỷ USD, tăng 1,02 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu thẻ nhớ, một sản phẩm xuất khẩu chủ chốt của Hàn Quốc, đã tăng mạnh 25,3% trong giai đoạn này. Tuy nhiên, nhập khẩu trong 20 ngày đầu tháng 9 đã giảm 6,8% còn 25,1 tỷ USD (Yonhap News, 21/9). (iii) Chánh Văn phòng đàm phán thương mại thuộc Bộ Công nghiệp, Thương mại và Tài nguyên Hàn Quốc Yoo Myung Hee đã vượt qua vòng một trong cuộc đua tranh cử chức Tổng giám đốc Tổ chức thương mại thế giới (WTO), và sẽ cùng cựu Bộ trưởng Thương mại quốc tế Anh Liam Fox, cựu Bộ trưởng Kinh tế và Kế hoạch Ả-rập Xê-út Mohammed Al-Tuwaijri, cựu Bộ trưởng Văn hóa Kenya Amina Mohamed và quan chức cấp cao của WB người Nigeria Ngozi Okonjo-Iweala tiếp tục cạnh tranh để ghi tên vào vòng ba của cuộc tranh cử (Yonhap ngày 18/9)

5. ASEAN và các nền kinh tế mới nổi

• Malaysia và Nhật Bản ký thoả thuận hoán đổi tiền tệ, qua đó cho phép hai nước có thể cung cấp cho nhau tối đa 3 tỷ USD để phòng tránh các nguy cơ khủng hoảng kinh tế-tài chính như hoạt động đầu cơ. Thông cáo chung của hai nước khẳng định thoả thuận thể hiện sự tiếp nối trong hợp tác tài chính giữa Malaysia và Nhật Bản, góp phần quan hệ kinh tế-thương mại đang đà tiến triển giữa hai nước (Bangkok Post, 18/9).
• Ngân hàng Trung ương Brazil công bố lãi suất ngân hàng ở mức thấp kỷ lục 2% và nhiều khả năng sẽ duy trì ở mức này đến cuối năm 2020 theo nhận định của các chuyên gia. Điều này cho thấy sự dè chừng của Chính phủ Brazil trong bối cảnh bất định của kinh tế thời kỳ Covid-19 và lạm phát dự kiến tăng trong ngắn hạn. Brazil bước vào suy thoái kinh tế trong Quý II/2020 với mức giảm GDP kỷ lục 9,7%. Khu vực tư nhân Brazil cũng đang lo ngại trước những khó khăn về kinh tế mà chương trình cải cách theo hướng "thắt lưng buộc bụng" của Chính quyền Tổng thống Jair Bolsonaro đang thúc đẩy. (Business Times, 17/9)
• Quốc hội Ấn Độ thông qua luật mới do Nội các Thủ tướng Narendra Modi đệ trình nhằm cải cách Luật về Uỷ ban Thị trường Nông sản, trong đó cho phép người nông dân bán nông sản trực tiếp cho các nhà tiêu thụ và không qua trung gian. Nhiều tổ chức nông sản Ấn Độ phản đối luật mới và khẳng định nông dân sẽ mất khả năng ra giá trước những nhà thu mua lớn và chính quyền bang sẽ mất nguồn thuế từ việc mua bán nông sản có quản lý tại các chợ giao dịch như Luật trước đây quy định. Trong khi Tổng thống Modi ra sức bảo vệ và khẳng định luật mới chỉ đơn giản mở thêm lựa chọn giúp người nông dân bán nông sản với giá cao hơn và không ảnh hưởng đến các chợ giao dịch nông sản của luật cũ, các lực lượng đối lập vẫn cho rằng luật mới chỉ đi ngược lại lợi ích của người nông dân và sớm muộn các chợ giao dịch nông sản cũng sẽ mất dần khi bên thu mua tiếp cận trực tiếp được người nông dân. (Reuters, 18/9).
• Bộ nghề cá Indonesia tạm đình chỉ hoạt động xuất khẩu hải sản sang Trung Quốc của Công ty PT Putri Indah trong vòng 7 ngày (từ ngày 18/9) sau khi cơ quan hải quan Trung Quốc thông báo tìm thấy virus Covid-19 trên sản phẩm cá đông lạnh của công ty này. Phía Indonesia khẳng định virus được tìm thấy ở bao bì bọc ngoài sản phẩm chứ không phải trong sản phẩm cá đông lạnh và thông báo hoạt động xuất khẩu thuỷ sản của các doanh nghiệp khác vẫn sẽ diễn ra bình thường. Việc đình chỉ và công tác điều tra chỉ đang được áp dụng cho riêng Công ty PT. (Bangkok Post, 20/9).
• Vụ trưởng Vụ Đàm phán Thương mại Auramon Supthaweethum, Bộ Thương mại cho biết Thái Lan sẽ hoàn thành nghiên cứu tổng thể về đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) Thái Lan - EU trong tháng 9 hoặc muộn nhất là tháng 10, các cuộc đàm phán dự kiến ​​sẽ bắt đầu vào đầu năm 2021. EU hiện là đối tác thương mại lớn thứ 5 của Thái Lan, sau ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản và Mỹ. Thương mại song phương Thái Lan - EU đạt 44,5 tỷ USD trong năm 2019, chiếm 9,2% tổng kim ngạch thương mại của Thái Lan, trong đó, xuất khẩu chiếm 23,58 tỷ USD và nhập khẩu chiếm 20,91 tỷ USD (Bangkok Post, 17/9).

B. KINH TẾ VIỆT NAM

• Tại buổi công bố Báo cáo Cập nhật Triển vọng Phát triển châu Á (ADO) 2020, ông Andrew Jeffries, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam, nhận định, tiêu dùng nội địa giảm sút và nhu cầu toàn cầu suy yếu do COVID-19 đã ảnh hưởng tới nền kinh tế Việt Nam nhiều hơn dự kiến. Nhưng tăng trưởng kinh tế vẫn sẽ vững vàng trong năm 2020, phần lớn là nhờ thành công của Chính phủ trong việc kiểm soát sự lây lan của COVID-19. Tăng trưởng kinh tế sẽ được hỗ trợ bởi sự ổn định kinh tế vĩ mô của Việt Nam, tăng cường chi tiêu công và những cải cách đang tiến hành nhằm cải thiện môi trường kinh doanh. Tăng trưởng thấp sẽ kìm giữ lạm phát ở mức 3,3% trong năm 2020 và 3,5% trong năm 2021.Triển vọng kinh tế của Việt Nam trong trung hạn và dài hạn vẫn rất tích cực. Tuy nhiên, những nguy cơ lớn vẫn còn như đại dịch COVID-19 kéo dài trên toàn cầu vẫn là nguy cơ lớn nhất đối với triển vọng tăng trưởng của Việt Nam trong năm nay và năm sau. Ngoài ra, báo cáo cũng nhận định những mối đe dọa khác là căng thẳng thương mại toàn cầu, dẫn tới gia tăng bảo hộ thương mại và các rủi ro tài chính có thể trầm trọng thêm bởi đại dịch kéo dài (ADB, 16/9).
• Mặc dù chịu tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19 nhưng hoạt động thương mại giữa Trung Quốc và Việt Nam từ đầu năm đến nay vẫn đạt được những kết quả tích cực. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, trong 8 tháng đầu năm 2020, kim ngạch thương mại Việt Nam và Trung Quốc đạt 111,2 tỷ USD, tăng 13,4% so với cùng kỳ năm 2019. Xuất khẩu Việt Nam sang Trung Quốc đạt 44,1 tỷ USD, tăng 20,9% so với cùng kỳ năm 2019, nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam đạt 67 tỷ USD, tăng 8,9%. Nhập siêu của Việt Nam với Trung Quốc trong 8 tháng đầu năm là 22,9 tỷ USD. Với kết quả trên, Việt Nam vẫn duy trì vị trí là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Trung Quốc và là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong khu vực ASEAN (ĐSQVN tại TQ,15/9).

C. BÀI PHÂN TÍCH/TIN CHUYÊN SÂU

Ngân hàng Trung ương Trung Quốc khẳng định vai trò trung tâm đối với đồng Nhân dân tệ điện tử (South China Morning Post, 16/9/2020).

Trong bài viết mới đăng trên tờ báo Financial News, Phó Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Hoa (PBOC) Fan Yifei đã lập luận mục tiêu đầu tiên và trước nhất của việc phát triển đồng Nhân dân tệ (NDT) điện tử độc lập là để bảo vệ độc quyền của nhà nước trong việc tạo ra đồng tiền, nhấn mạnh việc tạo ra đồng tiền là trách nhiệm chỉ của riêng Ngân hàng Trung ương, đồng tiền điện tử của Trung Quốc phải được nằm dưới sự quản lý tập trung của PBOC, và điều này đồng nghĩa việc chính quyền Trung ương, cụ thể là PBOC đóng vai trò trung tâm và kiểm soát tuyệt đối trong việc phát hành, đưa vào lưu thông và các hoạt động thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ điện tử. Cho phép chính phủ trung ương giám sát đồng tiền điện tử là để phản bác lại nguyên lý phi tập trung hóa đang được áp dụng với các đồng tiền mã hóa Crypto hiện nay bao gồm Bitcoin vốn cho phép các giao dịch được thực hiện giấu tên và bảo vệ người dùng không bị ảnh hưởng bởi những thay đổi trong chính sách của ngân hàng trung ương.

Fan Yifei cảnh báo các đồng tiền mã hóa Crypto như Libra thách thức quyền lực của ngân hàng trung ương trong việc phát hành đồng tiền; đồng tiền NDT điện tử mà Trung Quốc đang phát triển là nhằm ngăn cản việc bị đánh mất quyền lực phát hành tiền trong kỷ nguyên số và để bảo đảm việc phát hành tiền luôn luôn phục vụ công cuộc cải cách và phát triển đất nước. PBOC thời gian qua trấn áp việc giao dịch các đồng tiền mã hóa ảo vì coi đây là nguồn gốc của bất ổn định tài chính. Đồng thời, PBOC trong nhiều năm qua đã phối hợp với các ngân hàng lớn thuộc sở hữu nhà nước phát triển một đồng tiền điện tử độc lập. Việc thử nghiệm đang được tiến hành ở Thành Đô, Tân khu Hùng An, Thâm Quyến và ở các địa điểm dự kiến diễn ra Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh 2022. Ngoài các giao dịch nhỏ trong các nhà hàng và đối với các dịch vụ đặt thuê xe, Trung Quốc đang tiến hành các chương trình thí điểm cho phép các nhân viên chính phủ sử dụng đồng NDT điện tử đối với khoản tiền chi trả cho các bữa ăn. Đồng NDT điện tử độc lập của Trung Quốc cũng sẽ được sử dụng trong các dịch vụ thanh toán điện tử, một lĩnh vực đang sử dụng phổ biến các ứng dụng Alipay (thuộc Ant Financial, công ty con của tập đoàn Alibaba) và WeChat Pay (của Tập đoàn Tencent).

Theo Fan Yifei, việc chấp nhận đồng tiền NDT điện tử là điều bắt buộc mặc dù chưa rõ người tiêu dùng và giới kinh doanh sẽ chào đón đồng tiền này như thế nào; cho biết đồng NDT điện tử không ngay lập tức thay thế các loại tiền giấy vì sẽ tạo ra lãng phí lớn mà không nâng cao hiệu quả thanh toán. PBOC sẽ xem đồng NDT điện tử là dạng thức có tính thanh khoản cao nhất của đồng NDT trong đó bao gồm cả tiền giấy và tiền xu, phản ánh xu thế sử dụng rộng rãi các ứng dụng thanh toán di động ở Trung Quốc. Khi được phát hành, đồng NDT điện tử sẽ cho phép PBOC quan sát cách đồng tiền được sử dụng trong thời gian thực, với tốc độ nhanh hơn nhiều so với năng lực hiện nay trong việc giám sát các dòng tiền thông qua các giao dịch bằng tiền giấy, tiền xu và thanh toán điện tử. Tuy nhiên, vẫn còn những câu hỏi còn để ngỏ đối với đồng NDT điện tử, nhất là việc quản lý dữ liệu giao dịch. Tạp chí Caixin có uy tín ở Trung Quốc có quản điểm cẩn trọng, không nên vội vàng trong việc triển khai đồng NDT điện tử và Luật Ngân hàng Trung ương cũng cần phải có những sửa đổi cho phù hợp./.