Trong những năm gần đây hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế (HNQT) đã góp phần quan trọng duy trì môi trường hòa bình, ổn định, giữ vững an ninh quốc gia, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo Tổ quốc và thu hút nguồn lực to lớn phát triển kinh tế - xã hội. Từ thực tế đó, năm 2011, Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Tiền Giang đã ban hành Quyết định số 386/QĐ-UBND ngày 11/02/2011 thành lập Sở Ngoại vụ tỉnh Tiền Giang, chính thức ra mắt và đi vào hoạt động từ ngày 29/3/2011.

Nhiệm vụ của Sở Ngoại vụ là tham mưu UBND tỉnh thực hiện công tác quản lý nhà nước về đối ngoại và HNQT của địa phương, cũng như cung cấp các dịch vụ công thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Sở theo quy định của pháp luật. Trải qua 10 năm hình thành và phát triển, Sở Ngoại vụ đã hoàn thành tốt vai trò tham mưu cho lãnh đạo tỉnh và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Trung ương cũng như các cấp chính quyền địa phương trong tổ chức và quản lý các hoạt động đối ngoại và HNQT trên địa bàn, góp phần tích cực cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Về cơ cấu tổ chức, hiện Sở Ngoại vụ hiện có Giám đốc, 01 Phó Giám đốc, Văn phòng, 02 phòng chuyên môn và Trung tâm Dịch vụ đối ngoại trực thuộc Sở với tổng số công chức, viên chức và người lao động là 19. Hiện nay, Sở Ngoại vụ cũng đang trong giai đoạn sắp xếp, kiện toàn cơ cấu tổ chức theo Nghị định 107/2020/NĐ-CP của Chính phủ.

Quán triệt sâu sắc nội dung chỉ đạo của Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng là“…đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế…”. Trải qua một thập kỷ phát triển, Sở Ngoại vụ đã tích cực, chủ động tham mưu, phấn đấu đưa công tác đối ngoại của tỉnh nhà từng bước phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu, có những bước đi vững chắc và hiệu quả, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển của địa phương.

Công tác quản lý nhà nước về đoàn vào, đoàn ra được thực hiện chặt chẽ, đảm bảo đúng theo định hướng, chủ trương của Trung ương và của tỉnh; đảm bảo về an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Trong giai đoạn 2011 – 2021, Sở đã tham mưu cử trên 1.500 lượt cán bộ, công chức, viên chức đi nước ngoài về việc công cũng như việc riêng. Quan hệ hợp tác hữu nghị giữa tỉnh Tiền Giang với bạn bè quốc tế trong những năm qua không ngừng được mở rộng. Tiền Giang đã thiết lập quan hệ hợp tác với hầu hết các đối tác lớn trên thế giới, khu vực ASEAN và các nước làng giềng như: Hoa Kỳ, EU, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Indonesia, Úc, New Zeland, Singapore, Lào, Campuchia, Nam Phi, Mozambique, …, tăng cường quan hệ hợp tác với nhiều tổ chức quốc tế như: Cơ quan hợp tác quốc tế JICA - Nhật bản, KOICA - Hàn Quốc, Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB),… Tính đến nay tỉnh Tiền Giang đã thu hút 131 dự án FDI với tổng vốn đầu tư trên 2,7 tỷ USD; kim ngạch xuất nhập khẩu đạt trên 5,2 tỷ USD vào năm 2019 và dự kiến sẽ tiếp tục tăng cao trong những năm sắp tới; trong 10 năm qua đã tiếp nhận trên 248 tỷ đồng vốn tài trợ từ 40 tổ chức phi chính phủ nước ngoài; và hàng năm, tỉnh đón tiếp và làm việc với trung bình 200 đoàn quốc tế với trên 1.000 lượt khách nước ngoài đến thăm, làm việc, tìm kiếm cơ hội hợp tác với UBND và các sở, ban, ngành tỉnh.

Công tác đối ngoại Đảng, đối ngoại nhân dân, công tác văn hóa đối ngoại, thông tin đối ngoại, lễ tân đối ngoại, đào tạo nguồn nhân lực làm công tác HNQT, lãnh sự - bảo hộ công dân, biên giới biển đảo, công tác về người Việt Nam ở Nước ngoài… đã có những chuyển biến tích cực, thu được những kết quả quan trọng, đã tô thắm thêm những kết quả đạt được từ sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đến nay, góp phần nâng cao hình ảnh mảnh đất và con người Tiền Giang đến với bạn bè quốc tế. Đặc biệt, trong cuộc chiến chống dịch Covid-19, ngay từ những ngày đầu năm 2020, toàn thể công chức, viên chức và người lao động của Sở Ngoại vụ đã tích cực, chủ động và nỗ lực hết mình trong các hoạt động phòng, chống dịch. Sở đã chủ động tham mưu và phối hợp với các đơn vị hỗ trợ các doanh nghiệp đón chuyên gia nước ngoài trở lại làm việc và có phương án cách ly an toàn theo quy định.

Với những nỗ lực và thành tích đã đạt được, Sở Ngoại vụ tỉnh Tiền Giang đã được Bộ Ngoại giao tặng Cờ thi đua năm 2015, 2019, tặng Bằng khen năm 2018 và được Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang tặng Cờ thi đua hạng nhất năm 2015, tặng Bằng khen hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị các năm 2012 đến 2014, 2016 đến 2020 và nhiều Bằng khen theo các chuyên đề. Đạt được kết quả như trên là nhờ sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự hướng dẫn nghiệp vụ của Bộ Ngoại giao và sự nỗ lực không ngừng của các thế hệ lãnh đạo, công chức, viên chức và người lao động đã và đang công tác tại Sở trong suốt chặng đường xây dựng và phát triển.

10 năm – khoảng thời gian chưa phải là nhiều nhưng cũng đủ để Sở Ngoại vụ khẳng định vai trò, vị trí của minh trong công tác hội nhập và phát triển. Phát huy những kết quả đạt được, khắc phục những khó khăn, hạn chế. Với phương châm “Thân thiện – chuyên nghiệp – hiệu quả - đúng pháp luật”, công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế của tỉnh Tiền Giang trong thời gian tới sẽ tập trung vào các giải pháp sau:

- Một là, Tiếp tục quán triệt các chủ trương, chính sách của Đảng, Pháp luật của Nhà nước về công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế vào điều kiện cụ thể ở địa phương, nhằm bảo đảm sự lãnh đạo tập trung, toàn diện của Đảng, sự quản lý, điều hành thống nhất của Chính quyền các cấp, sự phối hợp giữa các cơ quan chuyên môn và sự tham mưu của cơ quan đối ngoại trong các hoạt động đối ngoại.

- Hai là, Chủ trì, phối hợp thực hiện công tác quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại. Mở rộng và tăng cường hiệu quả thiết lập quan hệ hợp tác quốc tế cấp địa phương; Hoàn thiện hành lang pháp lý, hỗ trợ, tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn để phát huy hơn nữa vai trò của công tác Ngoại vụ địa phương.

- Ba là, Đổi mới, nâng cao nhận thức và hành động về vai trò hợp tác quốc tế. Xác định rõ hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế là nguồn lực quan trọng cần tranh thủ để phục vụ các chương trình phát triển kinh tế xã hội địa phương trong tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế và khu vực.

- Bốn là, Kết hợp chặt chẽ và hài hòa giữa chính trị đối ngoại với kinh tế đối ngoại, giữa công tác đối ngoại với công tác an ninh - quốc phòng, giữa công tác đối ngoại Đảng với Ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân tạo thành một mặt trận đối ngoại thống nhất, hiệu quả.

- Năm là, Tranh thủ các nguồn lực và cơ chế, chính sách phục vụ công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế, có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chuyên sâu về ngoại ngữ, chuyên môn nghiệp vụ làm công tác đối ngoại.

Trong xu hướng hội nhập quốc tế hiện nay, công tác đối ngoại luôn đan xen những thời cơ và thách thức mới. Với kiến thức, kinh nghiệm và quan hệ hợp tác hơn 10 năm qua, tập thể cán bộ công chức Sở Ngoại vụ sẽ tiếp tục phấn đấu, đồng tâm hợp lực, phát huy những thành tựu đạt được, vượt qua khó khăn, thách thức tiếp tục xây dựng cơ quan Ngoại vụ địa phương ngày càng lớn mạnh, phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và phát triển của tỉnh nhà./.